Etkinliğin Konusu, Amaç ve Kapsamı

Konu

Lisans Öğrencilerine Yönelik Sosyal Sorumluluk Proje Hazırlama Eğitimi

Amaç

Öğrencilerin topluma ve toplumsal sorunlara duyarlı bireyler olarak yetiştirilmesi ve toplumsal katkı bilincinin ve kültürünün kazandırılması üniversitelerin önemli hedeflerinden biridir. Birçok üniversite zorunlu ve seçmeli dersler aracılığı ile öğrencilere bu misyon kazandırılmaya çalışılmakta ve çeşitli birimler aracılığıyla da süreci desteklemektedir. Bununla birlikte üniversitelerin geneli dikkate alındığında sosyal sorumluluk alanında yürütülen projelerin belli bazı üniversitelerde yoğunlaştığı görülmektedir. Birçok lisans öğrencisi kulüpler, topluluklar ve sivil toplum kuruluşları (STK) ile iş birliği halinde topluma katkı faaliyetleri içerisinde yer almakla birlikte, gerçekleştirmiş oldukları faaliyetleri projelendirme konusunda kısıtlı kalmaktadır. Bu eğitim etkinliğinde, lisans öğrencilerine sosyal sorumluluk, topluma hizmet ve sürdürülebilir kalkınma amaçları hakkında farkındalık ve sosyal sorumluluk alanında proje yazma ve yürütme yetkinliği kazandırmak amaçlanmaktadır.

Kapsam

Her ne kadar sosyal sorumluluk konusunda yapılan çalışmalar gün geçtikçe artsa da üniversite gençliği ile şimdiye kadar gerçekleştirilen sosyal sorumluluk uygulamaları henüz yeterli düzeye gelmemiştir. Kurumsal sosyal sorumluluk projelerini gerçekleştirenler genellikle kurum ve kuruluşlar olsa da bu projelere dahil edilerek büyük bir sinerji meydana getirebilme gücüne sahip olan üniversite gençliği, bu alanda hakkettiği konuma gelmemiştir. Üniversite öğrencilerinin kurumlar açısından önemli bir toplumsal paydaş olduğu kabul edilse de onların sosyal sorumluluk alanındaki gücünün henüz tam anlamıyla keşfedilmemiş olduğunu söylemek mümkündür. Hatta üniversite gençliğinin sosyal sorumluluk alanında büyük bir potansiyele sahip olduğu ve bu potansiyelin henüz yeni yeni farkına varıldığı gözlemlenmektedir.

Üniversitelerin müfredatları incelendiğinde tamamında sosyal sorumluluk kazandırmaya yönelik ders olmadığı, çoğu programlarda ise sabit müfredatlar nedeniyle farklı alanlardan ders almanın mümkün olmadığı görülmektedir. Ayrıca öğrenci kulüpleri aracılığı ile gerçekleştirilen birçok sosyal sorumluluk faaliyeti de projelendirilmemektedir. Eğitim kurumları bugün sadece bilgi aktarılan kurumlar olmaktan çok uzaktır. Özellikle üniversitelerin öğrencilerine mesleklerine ilişkin temel bilgileri vermenin yanında, proje temelli bir yaklaşımla içinde yaşadıkları topluma edindikleri bilgi ve birikim doğrultusunda ne tür katkılar yapabilecekleri ve/veya yapmaları gerektiğini öğretmeleri de gerekmektedir. Bu bağlamda sosyal sorumluluk projeleri içinde yer almanın öğrencilerde birlikte çalışma ve ortak amaç doğrultusunda hareket etme kültürü geliştirdiği, topluma faydalı olmanın kendileri ile gurur duymalarına ve işe yaradıklarını hissetmelerine yol açarak önemli katkılar sağladığı ifade edilmektedir.

Proje geliştirme ve bir projeye dâhil olmanın avantajları zamanı doğru kullanma, problemlere çözüm üretme, takım halinde çalışabilme, etkili iletişim becerisine sahip olma, vizyona sahip olma, interneti etkili ve doğru kullanma, öğrenilen kazanımları günlük hayat ile ilişkilendirme ve araştırma yapmayı öğrenme olarak özetlenebilir. Ayrıca proje sürecinin öğrencilerin eleştirel düşünme becerisini ve bilimsel süreç becerilerini geliştirdiği alanyazında vurgulanmıştır.

Tüm bu olumlu katkılar göz önüne alınarak bu eğitim etkinliğinin amacı, üniversite öğrencilerinin faaliyet olarak gerçekleştirmekle sınırlı kaldıkları sosyal sorumluluk etkinliklerini projelendirebilmelerine katkı sağlayarak proje yürütme yeteneği kazandırmak, toplum yararına çalışmalarını ve bireysel gelişimlerini desteklemektir. Bu kapsamda TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı tarafından maddi olarak desteklenen 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı’nda lisans öğrencilerine başvuru yapabilme imkânı sunulmaktadır. İlgili programın amacı ülkemizdeki üniversitelerde öğrenim gören lisans öğrencilerini proje süreci yoluyla sosyal sorumluluk gibi konularda dahil olmak üzere birçok alanda araştırmaya teşvik etmektir.

Yapılması planlanan bu etkinlik sonunda lisans öğrencilerinin aşağıdaki kazanımlara ulaşmaları beklenmektedir.

Lisans öğrencileri;

• Sosyal sorumluluk, topluma hizmet ve sürdürülebilir kalkınma amaçları hakkında farkındalık kazanacak,
• TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı hakkında bilgi edinecek,
• TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projesi başvuru formunda özgün değer, amaç ve hedefler, yöntem, proje yönetimi ve yaygın etki kısımlarını doldururken dikkate etmesi gereken hususlar konusunda bilgi sahibi olacak,
• Proje önerilerinin değerlendirilme süreci hakkında bilgi sahibi olacak,
• TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı’na yönelik sosyal sorumluluk proje önerisi hazırlayabilecektir.

Etkinliğin dört gün sürmesi planlamaktadır. Etkinlik planının ayrıntıları etkinliğin programı bölümünde sunulmuştur. Bu etkinlik, lisans öğrencilerinin TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı’na yönelik sosyal sorumluluk projeleri hazırlama becerilerinin geliştirilmesini hedeflemektedir. Öğrenciler, etkinlik kapsamında sosyal sorumluluk alanına yönelik TÜBİTAK 2209-A sosyal sorumluluk alanında araştırma projesi hazırlayacaklardır. Etkinliğin yazımı ve programın oluşturulması aşamasında eğitim bilimleri uzmanları ile görüşmeler yapılmış olup görüşmeler sonucunda öğrencilerin sosyal sorumluluk alanında proje hazırlayabilecekleri bir etkinlik programı içeriği oluşturulmuştur. Planlamanın bu şekilde gerçekleşmesinin süreci yönetebilme açısından faydalı olacağı düşünülmektedir.

Etkinliğin birinci gününde yaratıcı drama ile tanışma etkinliği yapılacaktır. Drama etkinliğinin ardından lisans öğrencilerine ve eğiticiler tanıştırılacaktır. Etkinliğin amacı ve kapsamı lisans öğrencilerine ve eğiticilere sunulacaktır. Sosyal sorumluluk ve topluma hizmet konularında farkındalığın arttırılması için öğrencilere gerekli bilgiler ve uygulamalar verilecektir. Ayrıca, sosyal sorumluluk alanında proje yazımı için son derece önemli görülen 12. Kalkınma Planı ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları konularında detaylı bir bilgilendirme yapılarak bu konular hakkındaki farkındalığın arttırılması planlanmaktadır.

Etkinliğin ikinci gününde daha önceden TÜBİTAK 2209-A Kapsamında kabul edilmiş ve başarıyla sonuçlanmış sosyal sorumluluk projeleri iyi örnek olması bakımından incelenecek ve projelerin iyi yönleri öğrenciler tarafından ön plana çıkarılacaktır. Daha sonra, proje, projenin özellikleri, bir fikrin projeye dönüşüm süreci, proje döngüsü ve proje yönetimi konularına değinilecektir. Ayrıca 21. yüzyıl becerilerine değinilerek proje geliştirme süreci ile arasındaki ilişki açıklanmaya çalışılacaktır. Sonrasında TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı’nın destek kapsamı, süresi ve miktarından bahsedilecektir. İlgili programa başvuru koşulları ve belgeleri hakkında katılımcılara bilgi verilecek ve proje önerilerinin değerlendirilme aşamaların, ön inceleme, bilimsel değerlendirme basamakları, başvuru formunda yer alan özet, özgün değer, amaç ve hedefler, yöntem, proje yönetimi ve yaygın etki bölümleri hakkında bilgilendirme yapılacaktır. Araştırma konusunun belirlenmesi kapsamında katılımcılar her gruptan 6 kişi olacak şekilde 4 gruba ayrılacaktır. Katılımcılara hazırlayacakları sosyal sorumluluk proje önerilerini grup olarak sunacakları belirtilecektir. Katılımcıların özgün değer kısmını yazabilmeleri için literatür taraması ve kaynak gösterimi hakkında bilgi verilerek sonrasında özgün değer kısmının tanıtılması ve yazımı kısmına geçilecektir. İkinci günün sonunda öğrenciler araştırma konularını belirlemiş ve özgün değer kısmını yazmaya başlamış olacaklardır.

Etkinliğin üçüncü gününde sosyal sorumluluk proje önerisinde amaç ve hedeflerin özellikleri, yazımı, amaç ve hedeflerin yazımında dikkat edilmesi gereken hususlar katılımcılara eğitici tarafından örneklerle sunulacaktır. Atölye çalışmaları kapsamında katılımcılar kendi proje önerilerinin amaç ve hedeflerini yazdıktan sonra nicel-nitel yaklaşımlar ve desen seçimi, evren, örneklem ve katılımcı kavramlarının tanıtılması, örneklem seçimi ve yöntemlerden bahsedilerek katılımcıların araştırma konuları ve amaçları hakkında bilgi vermeleri bu sayede ders esnasında tartışarak katılımcıların desen seçmelerine de katkı sağlanacaktır. Bir sonraki derste veri toplamanın amacından bahsedilerek gözlem, mülakat, ölçek/anket ve diğer veri toplama araçları katılımcılara örnekler halinde gösterilecektir. Veri toplama süreci, verilerin analizinin nasıl yapılması gerektiğinden bahsederken verilerin sunulmasının ve görselleştirmenin önemine de vurgu yapılacaktır. İş-zaman çizelgesinin yazılması kapsamında iş-zaman çizelgesinin tanıtılması, iş-zaman çizelgesinin amacı ve iş paketleri başlıklarına değinilecektir. Proje yazma ve yürütme sürecinde riskin varlığından bahsedilerek katılımcıları olası risklere karşı düşünmeye teşvik edilecektir. Katılımcılardan risklerin neler olabileceği hakkında görüş aldıktan sonra risk alanları hakkında bilgilendirme yapılacaktır. Projede risk yönetimi süreci ve başarı ölçütlerinden bahsederek eğiticilerin kendi deneyimlerinden bahsetmeleri sağlanacaktır. Üçüncü gün sonunda öğrenciler proje öneri formunun amaç ve hedefler, yöntem, iş-zaman çizelgesi, risk yönetimi ve başarı ölçütleri kısımlarını tamamlamaya çalışacaklardır.

Etkinliğin dördüncü gününde ise katılımcılara yaygın etki, yaygın etki tablosundaki bilimsel/akademik, ekonomik/ticari/sosyal ve araştırmacı yetiştirilmesi ve yeni projeler oluşturma başlıkları hakkında örnekler üzerinden bilgilendirme yapılacaktır. Eğitici tarafından verilen örneklerle yaygın etkinin katılımcıların zihninde derinleşmesi amaçlanmaktadır. Bütçe yönetimi kapsamında kaynak planlamasının yapılması, maliyet gerekçelendirmesinin ve fiyatlandırmasının yapılması, proje bütçesine son halinin verilmesi, insan kaynakları/personel giderleri, seyahat giderleri, ekipman/malzeme/teknik donanım giderleri, proje/yerel ofis giderleri, diğer/hizmet giderleri ve idari gider kalemleri başlıklarına değinilecektir. Proje bütçesi oluşturulurken dikkat edilecek hususlar eğiticilerin deneyimleriyle birlikte ortaya koyulurken aynı zamanda eğitici tarafından verilen örneklerle proje bütçesi oluşturulurken yapılan hatalardan da bahsedilecektir. Proje önerisinin özet kısmının özgün değer, yöntem, projenin yönetimi ve yaygın etki kısımlarından oluşması gerektiği ve kelime sınırından bahsedilecektir. Gün sonunda katılımcıların proje öneri formunu doldurmaları sağlanacaktır. Her grup, hazırladığı sosyal sorumluluk alanındaki proje önerilerini sunum şeklinde hazırlayarak sunacak ve diğer grupların sorduğu soruları cevaplayarak, projelerini savunacaktır. TÜBİTAK panellerindeki benzer puanlama ve değerlendirme pusulası kullanılarak, katılımcılara panel süreci birebir yaşatılacaktır. Etkinliğe ilişkin katılımcıların ve eğiticilerin genel görüş ve önerileri alınacaktır. Düzenlenecek olan sertifika töreninde katılımcılara sertifikaları verilerek etkinlik süreci tamamlanacaktır.